Kiến thức

Chi phí cố định – Đặc điểm, cách phân loại và công thức tính

18 Tháng Sáu, 2023

Việc xác định các mục chi phí cố định trong báo cáo tài chính và cân đối tài chính doanh nghiệp là một khía cạnh quan trọng. Đây là loại phí không thay đổi theo mức độ hoạt động và các yếu tố khác như lãi vay, bảo hiểm và quy mô sản xuất của đơn vị. Mỗi doanh nghiệp cần xác định những khoản chi phí nào được coi là cố định để có thể quản lý tài chính hiệu quả.

Chi phí cố định là gì?

Chi phí cố định hay còn được biết đến với tên gọi là “Fixed cost” là thuật ngữ chỉ những chi phí không thay đổi phụ thuộc vào các chi phí khác như doanh thu (bao gồm bảo hiểm, thuê nhà, thuê tài sản, lãi vay) hoặc quy mô hoạt động sản xuất. Đây là những chi phí không thay đổi tổng số khi có sự thay đổi về mức độ hoạt động trong một phạm vi phù hợp. Hay nói cách khác, là những khoản chi phí không thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi.

Có một thuật ngữ liên quan trong cùng lĩnh vực là “chi phí biến đổi” trong tiếng Anh, được gọi là “Variable costs”. Đây là loại chi phí biến đổi tỉ lệ thuận với mức sản xuất của doanh nghiệp.

Đặc điểm và cách phân loại 

Mọi doanh nghiệp đều phải đảm bảo việc bù đắp các khoản ngân sách. Do đó, việc tính toán chi phí một cách chính xác đóng vai trò quan trọng trong quá trình định giá. Các khoản chi phí có thể chia thành hai loại chính: chi phí cố định và chi phí biến đổi. Đây là các khoản chi phí không thay đổi tùy thuộc vào quy mô sản xuất hoặc mức lợi nhuận, ví dụ như tiền thuê nhà, thuế tài sản, tiền bảo hiểm, hoặc chi trả lãi vay.

Trong khi đó, chi phí biến đổi là những khoản chi phí thay đổi theo quy mô sản xuất hoặc lợi nhuận, bao gồm chi phí lao động, chi phí nguyên liệu, hoặc chi phí hành chính. Chi phí biến đổi cộng với chi phí cố định để tạo thành tổng chi phí sản xuất. Trong khi tổng chi phí biến đổi tăng lên theo sự tăng trưởng sản xuất hoặc doanh số, tổng không thay đổi.

Giá của một sản phẩm hoặc dịch vụ phải bao gồm cả chi phí biến đổi để sản xuất và bán hàng. Mọi đơn hàng sẽ góp phần trong việc thanh toán các khoản chi phí cố định và tạo ra lợi nhuận. 

Có thể bạn quan tâm: Những yếu tố tác động đến chi phí sản xuất trong kinh doanh

Đặc điểm 

Chi phí cố định và chi phí biến đổi không giống nhau. Không bị ảnh hưởng hay thay đổi dựa trên mức độ hoạt động. Dù mức độ hoạt động tăng hay giảm, chi phí cố định vẫn không thay đổi.

Bao gồm chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí lương của cán bộ quản lý, chi phí quảng cáo và khuyến mãi, chi phí bảo hiểm, và nhiều hạng mục khác.

Chi phí cố định không đổi không có nghĩa là chúng không thay đổi trong tương lai, nhưng chúng có xu hướng được cố định trong khoảng thời gian ngắn hạn. Ví dụ: doanh nghiệp của bạn đang thuê một tòa nhà để hoạt động kinh doanh, dù bạn sản xuất nhiều sản phẩm hoặc không sản xuất gì, bạn vẫn phải trả tiền thuê tòa nhà. Do đó, đây là một chi phí cố định mà không thay đổi trong một khoảng thời gian, cho đến khi tiền thuê tòa nhà tăng hoặc giảm.

Phân loại

Chi phí cố định của một doanh nghiệp có thể được phân loại dựa trên hai khía cạnh: bắt buộc (định phí bắt buộc) hay không bắt buộc (định phí không bắt buộc, định phí tùy ý).

Chi phí cố định bắt buộc là những chi phí liên quan đến các hoạt động cơ bản của một doanh nghiệp, bao gồm chi phí cho máy móc thiết bị, nhà xưởng và cấu trúc tổ chức. Những loại chi phí này thường được coi là không thể loại bỏ được và là những yếu tố quan trọng trong hoạt động kinh doanh của công ty.

Chi phí cố định không bắt buộc, cũng được gọi là chi phí tùy ý, là những chi phí phát sinh từ các quyết định hàng năm của cấp lãnh đạo quản lý nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức. Những chi phí này thường không có mối liên hệ rõ ràng với mức độ hoạt động hoặc sản xuất, chẳng hạn như chi phí quảng cáo, chi phí nghiên cứu và phát triển.

Ngoài ra, chi phí cố định cấp bậc là một trường hợp đặc biệt. Cấp bậc không thay đổi theo mức độ hoạt động trong một phạm vi hoạt động cụ thể. Khi mức hoạt động vượt quá phạm vi này, chúng ta có chi phí cố định theo cấp bậc (được gọi là step-fixed costs).

Phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi

Bên cạnh chi phí cố định, trong quá trình kinh doanh, doanh nghiệp cũng sẽ đối mặt với nhiều khoản chi phí biến đổi. Chi phí thay đổi theo sự thay đổi về số lượng đầu ra được sản xuất được gọi là chi phí biến đổi. Chi phí biến đổi sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự biến động trong mức độ hoạt động của doanh nghiệp.

Cụ thể hơn:

• Đây là chi phí không thay đổi tương ứng với sự biến đổi về số lượng đơn vị sản xuất. Trái lại, chi phí biến đổi là chi phí thay đổi theo số lượng đơn vị sản xuất.
• Có tính thời gian, tức là nó không thay đổi trong một khoảng thời gian nhất định. Trái ngược với đó, chi phí biến đổi có tính khối lượng, tức là nó thay đổi theo sự biến đổi về khối lượng sản xuất.
• Chi phí này là chi phí xảy ra ngay cả khi không có hoạt động sản xuất. Ngược lại, chi phí biến đổi chỉ phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện sản xuất.
• Chi phí cố định thay đổi theo mỗi đơn vị, trong khi chi phí biến đổi không thay đổi trong mỗi đơn vị sản xuất.
• Ví dụ về chi phí cố định bao gồm tiền thuê nhà, thuế, tiền lương, khấu hao, phí, nhiệm vụ, bảo hiểm và nhiều hơn nữa. Ví dụ về chi phí biến đổi bao gồm chi phí đóng gói, cước phí, vật liệu tiêu thụ, tiền lương và nhiều hơn nữa.
• Chi phí cố định không được tính vào giá trị tồn kho tại thời điểm định giá, trong khi chi phí biến đổi được tính vào giá trị tồn kho.

Có thể bạn quan tâm: Cách tiết kiệm chi phí Marketing cho doanh nghiệp

So sánh chi phí cố định và chi phí chi phí biến đổi

Quản lý tài chính doanh nghiệp

Quản lý các khoản chi phí bỏ ra, hay nói chung là quản lý tài chính luôn là một công việc quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến tính sống còn trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bên cạnh các khoản chi phí, những chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận bán hàng… cũng cần được doanh nghiệp theo dõi và kiểm tra thường xuyên. 

Việc tạo các báo cáo doanh thu bán hàng thường xuyên và định kỳ luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi doanh nghiệp. Nhờ vào các báo cáo doanh thu, doanh nghiệp có thể phân tích và đánh giá hiệu quả tình hình kinh doanh. Từ đó, việc đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp để giúp doanh nghiệp đạt được các bước tiến mạnh mẽ hơn.

Tạo các báo cáo doanh thu bán hàng hiệu quả trên hệ thống của phần mềm quản lý bán hàng GoSELL

GoSELL là một giải pháp toàn diện hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu không chỉ quy trình bán hàng tại cửa hàng trực tiếp, mà còn hỗ trợ hiệu quả quy trình quản lý bán hàng trên nền tảng trực tuyến như website, ứng dụng bán hàng, bán hàng trên sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, GoMUA, TikTok Shop) và các nền tảng mạng xã hội (Fanpage Facebook, Zalo OA).

Ngoài các tính năng không thể thiếu của một phần mềm quản lý bán hàng như quản lý đơn hàng, sản phẩm, kho hàng, quản lý khách hàng đồng bộ trên một hệ thống duy nhất, GoSELL cung cấp khả năng thực hiện phân tích và báo cáo chi tiết và chính xác trong quá trình kinh doanh. Doanh nghiệp có thể thực hiện các báo cáo doanh thu theo từng giai đoạn để đánh giá hiệu quả và đưa ra các kế hoạch tiếp theo trong xuyên suốt quá trình kinh doanh.

Hơn nữa, GoSELL cho phép doanh nghiệp dễ dàng thực hiện báo cáo doanh thu theo các kênh bán hàng, đa nền tảng và đa chi nhánh. Hơn nữa, GoSELL cung cấp báo cáo doanh thu và lợi nhuận chi tiết theo đơn hàng, giúp có cái nhìn rõ ràng về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.

Đối với ngành dịch vụ, GoSELL cho phép doanh nghiệp thực hiện phân tích báo cáo doanh thu dịch vụ đặt chỗ. Bạn có thể nắm bắt tình hình kinh doanh chi tiết của từng chi nhánh và xem báo cáo doanh thu dịch vụ theo các mốc thời gian khác nhau (hôm nay, hôm qua, 7 ngày qua, tháng này, năm này, hoặc khoảng thời gian tùy chọn…).

Kết luận

Qua bài viết GoSELL đã giúp bạn nhận biết quản lý các khoản chi phí cố định luôn được xem là một yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp trong suốt quá trình kinh doanh. Việc xác định và phân loại hiệu quả các khoản chi phí sẽ giúp doanh nghiệp quản lý và theo dõi tình hình kinh doanh, thông kê các khoản lời lỗ và đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp nhất.