Bài học
Ma trận BCG là gì? Cách ứng dụng ma trận BCG vào chiến lược kinh doanh
19 Tháng Mười Hai, 2023
Ma trận BCG là một phương pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp nhận ra những cơ hội tăng trưởng, đánh giá được vị thế cạnh tranh và tiềm lực phát triển cho các loại sản phẩm. Ma trận BCG còn được gọi bằng những cái tên khác như BCG matrix, Boston Box, B.C.G. analysis hay Boston Matrix.
Mục Lục
Khái niệm ma trận BCG là gì?
Trước khi đến với những cách để triển khai ma trận BCG trong kinh doanh, bạn cần nắm rõ được liệu ma trận BCG là gì? Theo đó, BCG là ma trận trong mối quan hệ giữa tăng trưởng và thị phần được xây dựng nhằm định hướng chiến lược tăng trưởng thị phần cho doanh nghiệp bằng cách đưa các danh mục sản phẩm vào 4 nhóm cụ thể.
Nói một cách khác, ma trận BCG được hình thành nhằm giúp định hướng chiến lược tăng trưởng thị phần doanh nghiệp bằng cách phân tích danh mục sản phẩm. Những dữ liệu phân tích từ 4 nhóm sẽ được dùng để đưa ra quyết định xem nên tiếp tục đầu tư hay loại bỏ sản phẩm đó.
Xem thêm: Cách xác định thị phần tăng trưởng dành cho doanh nghiệp
Những thành phần có trong ma trận BCG
Ma trận BCG được chia thành 4 phần (4 SBU) tương ứng với 4 yếu tố cần được quan tâm khi quyết định một chiến lược cụ thể. Việc phân chia này dựa trên phân tích về tăng trưởng thị trường và thị phần tương đối. Mỗi SBU (Strategic business unit) – đơn vị kinh doanh chiến lược, sẽ thể hiện cho mỗi nhóm danh mục sản phẩm đó, bao gồm:
Dấu chấm hỏi
Đây là những SBU có vị thế cạnh tranh và thị phần được đánh giá là tương đối thấp trên thị trường. Tuy nhiên chúng lại là những ngành có tăng trưởng cao và được kỳ vọng sẽ đem lại lợi nhuận và sự tăng trưởng dài hạn. SBU này có thể được phát triển thành SBU ngôi sao nếu được đặt trọng tâm phát triển bởi chúng cần số lượng vốn đầu tư lớn và cần được đánh giá đúng thực chất tiềm năng để có kế hoạch đầu tư đúng lúc.
Ngôi sao
Đây là những đơn vị kinh doanh chiến lược có thị phần kinh tế tương đối lớn với những ngành tăng trưởng cao. Những đơn vị kinh doanh chiến lược này có được lợi thế cạnh tranh rất cao và có nhiều cơ hội để phát triển. Chúng có những tiềm năng vô cùng to lớn về sự sinh lợi và tự đáp ứng được các nhu cầu về vốn.
Tuy vậy, những SBU này sẽ đòi hỏi sự đầu tư lớn từ doanh nghiệp để có thể giữ vững vị thế trên thị trường. Việc phát triển không đúng mực sẽ khiến doanh nghiệp dễ dàng mất đi vị trí dẫn đầu từ đối thủ.
Con bò sữa
Thành phần con bò sữa sẽ bao gồm các đơn vị kinh doanh chiến lược có sự tăng trưởng thấp khi trưởng thành. Đây là những ngành, những sản phẩm có thị phần cao và có vị thế cạnh tranh lớn trên thị trường. Thế mạnh này xuất phát từ chi phí vì đạt được những lợi thế nhờ vào quy mô của đường cong kinh nghiệm.
Đây được xem là những sản phẩm sẽ duy trì được khả năng sinh lợi cao nhưng chúng lại không có quá nhiều là cơ hội phát triển và tốc độ của sự tăng trưởng ngành rất thấp. Vì vậy, nếu là những khoản đầu tư không quá lớn thì đây vẫn có thể xem là nguồn lợi nhuận mà doanh nghiệp sẽ có được.
Con chó
Đây là thành phần sở hữu những đơn vị kinh doanh vị trí cạnh tranh rất yếu và bị đánh giá có thấp. Doanh nghiệp có thể liệt kê những sản phẩm hoặc những ngành có tốc độ tăng trưởng chậm trong ô này. SBU này có triển vọng rất thấp vì chúng đòi hỏi lượng đầu tư lớn. Nhưng so với mục đích mục đích duy trì một phần thị phần rất thấp thì doanh nghiệp hoàn toàn có thể cân nhắc cắt bỏ các sản phẩm này.
Một chiến lược marketing phải đảm bảo tăng cường hoặc duy trì hoạt động hỗ trợ cho các sản phẩm ngôi sao và dấu chấm hỏi. Tuy nhiên cần giảm bớt đầu tư vào bò sữa và bỏ qua hoặc kết thúc thúc tất cả những sản phẩm con chó.
Ưu – Nhược điểm của ma trận BCG
Bất kỳ một sơ đồ biểu thị chiến lược kinh doanh nào cũng có những ưu và nhược điểm khác nhau. Doanh nghiệp cần cân nhắc vào điều kiện và bản chất riêng của doanh nghiệp để xem liệu có phù hợp với chiến lược kinh doanh của mình hay không.
Ưu điểm
Ma trận BCG tập trung về phân tích những nhu cầu về tiềm năng phát triển so với vốn đầu tư ở các SBU – đơn vị kinh doanh chiến lược khác nhau của một doanh nghiệp. Đây có thể được xem là cơ sở để doanh nghiệp có thể phân bổ vốn đầu tư của mình một cách hợp lý nhằm tối đa hóa lợi nhuận khi kinh doanh.
Dựa vào những thành phần được phân tích trong ma trận BCG, doanh nghiệp có thể xây dựng cấu trúc kinh doanh phù hợp với số vốn kinh doanh của mình. Ma trận BCG – Boston là một trong những công cụ hiệu quả để nhanh chóng đánh giá các lựa chọn mở cho doanh nghiệp hoặc cá nhân bạn. Với phân loại dễ hiểu, nó giúp doanh nghiệp nhìn rõ và nhanh chóng những nguồn lực mà bạn doanh nghiệp đã sở hữu.
Nhược điểm
Tuy được nhiều doanh nghiệp áp dụng trong quá trình kinh doanh nhưng ma trận BCG vẫn bộc lộ nhiều nhược điểm đáng kể. Theo đó, ma trận này được đánh giá vẫn chưa đầy đủ nên có thể xếp loại không đúng về các SBU. Đồng thời BCG quá đơn giản nên có thể chưa đánh giá đầy để về mối quan hệ giữa thị phần và các chi phí.
Ma trận BCG trong marketing và quản trị chiến lược giúp cho doanh nghiệp xác định cần phải tập trung phát triển các nguồn lực vào đâu. Việc phát triển những sản phẩm thuộc nhóm ngôi sao và dấu hỏi sẽ làm gia tăng thị phần nhanh chóng trong một số ngành hàng. Còn nếu đầu tư vào những sản phẩm thuộc nhóm bò sữa thì nhà quản lý doanh nghiệp nên chú ý đến việc làm mới sản phẩm thông qua việc nâng cấp và hiện đại hóa nhằm đảm bảo tốc độ tăng trưởng của sản phẩm.
Xem thêm: Chiến lược kinh doanh là gì? Các nguyên tắc xây dựng chiến lược kinh doanh nổi bật
Cách vẽ ma trận BCG
Để có thể hình thành ma trận BCG, doanh nghiệp của bạn cần xác định được các thông số cụ thể về thị phần tương đối cũng như tỷ lệ tăng trưởng ngành. Với các dữ liệu đó, bạn có thể xác định các SBU – đơn vị kinh doanh chiến lược của cả doanh nghiệp.
Mỗi SBU là một góc phần tư trên mặt phẳng BCG, có độ lớn tỉ lệ thuận với mức đóng góp của đơn vị kinh doanh đó trong tổng doanh thu của doanh nghiệp. Tiếp theo, bạn sẽ cần xếp lần lược các SBU vào mô hình BCG theo từng mức phù hợp.
Sau khi đã nắm được những sản phẩm chủ chốt cần được đầu tư, doanh nghiệp có thể tự tin triển khai những chiến dịch marketing đa kênh để tiếp cận khách hàng và bán hàng nhiều hơn. Đây là lúc mà doanh nghiệp có thể tận dụng những tính năng hỗ trợ marketing mà phần mềm quản lý bán hàng GoSELL cung cấp cho doanh nghiệp.
Cùng GoSELL tối ưu các chiến dịch marketing với các tính năng hiện đại
Phần mềm quản lý bán hàng GoSELL
GoSELL được biết đến như là một phần mềm quản lý bán hàng toàn diện dành cho doanh nghiệp, nhà bán lẻ kinh doanh, bán hàng đa kênh. Nói là toàn diện bởi hệ thống của GoSELL không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp bán hàng hiệu quả tại cửa hàng trực tiếp mà ở cả các kênh bán hàng, nền tảng bán hàng trực tuyến phổ biến hàng đầu hiện nay.
GoSELL là giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả theo mô hình OAO (online and offline) được cung cấp bởi công ty Mediastep Software Việt Nam. Mục tiêu quan trọng nhất mà GoSELL hướng đến chính là hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu quá bán hàng đa kênh. Với nhiều giải pháp đa dạng từ thiết kế website, app bán hàng cho đến phần mềm quản lý đa nền tảng, GoSELL sẽ là người bạn đồng hành đáng không thể thiếu đối với doanh nghiệp kinh doanh, bán hàng hiệu quả trong giai đoạn chuyển đổi số.
Trên thị trường hiện nay, GoSELL được đánh giá là một giải pháp hỗ trợ bán hàng tinh gọn, dễ dàng sử dụng nhưng mang lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp. Phần mềm quản lý bán hàng GoSELL còn hỗ trợ doanh nghiệp bán hàng hiệu quả hơn ở các nền tảng trực tuyến hàng đầu hiện nay như website, app bán hàng, các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, GoMUA) hay nền tảng mạng xã hội (Fanpage Facebook, Zalo OA, TikTok Shop).
Các tính năng hỗ trợ marketing trên hệ thống của GoSELL
Tối ưu SEO website
Website bán hàng cũng được xem là một kênh truyền thông đầy hiện quả mà bất kỳ doanh nghiệp kinh doanh đa kênh nào cũng cần chú ý đến. Để tiếp cận tốt hơn với các đối tượng khách hàng tiềm năng của mình, việc tối ưu SEO cho website là vô cùng cần thiết. Làm được điều này, website bán hàng của doanh nghiệp sẽ có thể xuất hiện ở top đầu tìm kiếm, giúp người dùng biết đến thương hiệu của bạn nhiều hơn.
Hiểu được điều này, GoSELL giúp doanh nghiệp có thể cài đặt và thao tác các yếu tố liên quan đến SEO ngay trên hệ thống quản lý. Với từng gợi ý được hiển thị một cách cụ thể, chủ doanh nghiệp hay người quản lý có thể tối ưu SEO cho website bán hàng một cách dễ dàng và nhanh chóng.
Gửi Email Marketing
Email Marketing là một giải pháp giúp doanh nghiệp thông báo các chương trình ưu đãi, chiến dịch giảm giá dịp valentine hiệu quá đến trực tiếp các tài khoản khách hàng. GoSELL cho phép các doanh nghiệp thực hiện các gửi các email marketing với các mẫu, nội dung tùy chọn có sẵn trên hệ thống. Bạn hoàn toàn có thể sửa chữa các nội dung sao phù hợp với các mục đích mà mình hướng đến.
Doanh nghiệp cũng có thể lựa chọn các nhóm đối tượng khách hàng mà mình mong muốn để thực hiện việc gửi email. Điều này càng trở nên dễ dàng hơn bởi hệ thống của GoSELL cho phép doanh nghiệp tạo tài khoản lưu trữ thông tin khách hàng ngay từ lần mua hàng đầu tiên.
Tạo Landing Page bán hàng, thu thập thông tin
Tạo landing page là một chiến dịch marketing được hầu hết các doanh nghiệp áp dụng trong suốt quá trình kinh doanh của mình. Không chỉ giúp bán hàng nhanh chóng hơn trong các dịp lễ để thúc đẩy doanh thu bán hàng, Landing Page còn giúp doanh nghiệp hướng đến nhiều mục đích khác nhau như thông báo các chương trình khuyến mãi, thu thập thông tin khách hàng…
Với hệ thống của GoSELL, doanh nghiệp có thể tạo trang Landing Page phù hợp cho từng mục đích mà mình hướng tới. Kho giao diện mẫu Landing Page được cập nhật liên tục giúp doanh nghiệp bắt kịp với xu hướng và đặt được hiệu quả tối đa từng chiến dịch. Chỉ với các thao tác kéo thả và nhập nội dung cơ bản, doanh nghiệp đã có thể hoàn thành trang Landing Page chuyên nghiệp cho chiến dịch marketing, bán hàng của mình.
Tạo chiến dịch Flash Sale
Có thể nói, không chiến dịch marketing, bán hàng nào phù hợp mà đem lại hiệu quả nhanh chóng hơn các chương trình Flash Sale. Khi nhu cầu mua sắm tăng nhanh trong các dịp lễ lớn, việc tìm kiếm các sản phẩm đang giảm giá và chốt đơn là ưu tiên của nhiều đối tượng khách hàng, đặc biệt là giới trẻ. Mô hình này đã chứng minh được hiệu quả của nó trên các sàn thương mại điện tử trong nhiều năm trở lại đây.
Đối với các doanh nghiệp sử dụng hệ thống quản lý bán hàng của GoSELL, việc tạo các chương trình Flash Sale càng trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn. Theo đó, doanh nghiệp có thể tạo các chương trình Flash Sale cho từng sản phẩm với số lượng được bán cụ thể. Bạn cũng có thể lựa chọn thời gian bắt đầu, thời gian kết thúc phù hợp để kích thích nhu cầu mua sắm nhanh hơn của khách hàng khi đến với cửa hàng trực tuyến của bạn.
Sử dụng các tính năng hỗ trợ marketing của GoSELL sẽ giúp doanh nghiệp triển khai hiệu quả các chiến dịch marketing, đạt được các mục tiêu đặt ra. Cùng tìm hiểu những tính năng toàn diện mà phần mềm quản lý bán hàng GoSELL ngay.
